Kutsal Kitap Yasası Nasıl Okunur?

Pentatük (Yaratılış, Mısır’dan Çıkış, Levililer, Çölde Sayım ve Yasa’nın Tekrarı) olarak da bilinen Tanrı’nın Yasası’nı anlamak her zaman kolay değildir. Yasa’ya doğru bir yaklaşım, Mesih’te yerine getirildikleri için bazılarına artık uymasak bile, Eski Antlaşma’daki tüm yasalardan ders alabileceğimizi vurgulayacaktır. Kutsal Kitap’ın bu türünü anlamamıza yardımcı olacak birkaç ilke verilmiştir.

1. Yasa’nın üç önemli bölümü bulunmaktadır.

Yasa’nın üç bölümü genellikle ahlak yasası, törensel yasa ve medeni yasa olarak tanımlanır. Ahlak yasası On Buyruk ile özetlenmiştir. Bunlar mutlak ve evrensel ifadelerdir, kendilerine bağlı belirli bir ceza yoktur ve Tanrı’nın parmağıyla yazılmışlardır (Çık. 31:18). Bu yasalar Eski Antlaşma’daki diğer yasaların temelini oluşturur ve Elçiler tarafından bugün de Hristiyanlar için bağlayıcı olarak alıntılanmıştır (Rom. 13:8-10; Ef. 6:1).

Törensel yasalar İsrail’in ibadetine ve temiz ve kirli olma konusuna odaklanır, çünkü eğer biri kirli durumdaysa, Buluşma Çadırı’nda ibadet edemez. Bunlar arasında kurbanla (Lev. 1-7), yiyecekle (Lev. 11) ve kirli olmakla (Lev. 12-15) ilgili çeşitli durumlarla ilgili yasalar yer alır.

Medeni yasalar, İsrail’in yönetimine odaklanır ve yasayı uygulayan yargıçlarla (Yas. 17:8-13), kölelik ve sözleşmeli kölelik gibi çeşitli sosyal koşullarla (Çık. 21:1-11; Lev. 25:39-55) ve insan davranışlarının düzenlenmesini gerektiren diğer durumlarla (Çık. 21:12-26; Lev. 24:17-23; Yas. 19:1-22:8) ilgili yasaları içerir. Ahlaki, törensel ve medeni yasalar arasındaki ayrım mutlak olmasa da, Yeni Antlaşma’da Elçilerin Eski Antlaşma yasalarına atıfta bulunma biçimleriyle teyit edilen yararlı bir öğretiş aracıdır.

2. Yasanın üç önemli kullanımı vardır.

Yasanın Tanrı’nın halkının yaşamıyla nasıl ilişkili olduğunu açıklamanın yaygın bir yolu genellikle “yasanın üç yönlü kullanımı” olarak tanımlanır. Yasa, Tanrı’ya güvenmediklerinde ve itaatsizlikte ısrar ettiklerinde Tanrı’nın halkı için geçerli olan lanetler içerir. Bu, yasanın ilk kullanımı olarak bilinir; yasa bir ayna görevi görür ve bize kurtuluşa olan ihtiyacımızı gösterir. Yasanın ikinci kullanımı, insanları yasayı çiğnemeleri hâlinde karşılaşacakları hukuki sonuçlar konusunda uyaran yasanın kısıtlayıcı işlevine atıfta bulunur. Yasanın üçüncü kullanımı Tanrı’nın yasasının bereketlerini vurgular. Yasa, Tanrı’nın halkına kurtuluş bağlamında verilmiştir (Çık. 20:2), böylece Tanrı’nın halkı O’nu hoşnut edecek şekilde nasıl yaşayacaklarını bilirler. Bu anlamda yasa, Tanrı’yla olan ilişkimizde büyümemize yardımcı olmak için kutsallaştırılmamızda işlev görür.

Yeni Antlaşma’nın yasanın üç yönlü kullanımına izin vermesine bir örnek olarak, Pavlus’un altıncı buyruk olan “Öldürmeyeceksin”i her üç kullanımda da nasıl kullandığını görüyoruz: Yakup 2:9-11’deki ilk kullanım, 1 Timoteos 1:9-10’daki ikinci kullanım ve Romalılar 13:9-10’daki üçüncü kullanım. Yasayı çiğnediğimiz için yasa tarafından mahkûm edildik ama iyi haber şu ki, Mesih yasayı mükemmel bir şekilde tutarak bizim için yasayı yerine getirmiştir. Yargıcımız Tanrı’nın önünde durduğumuzda, O bizi Mesih’in bizim için başardıklarına iman aracılığıyla doğru ilan ederek aklar. Kutsallaştırılmada Tanrı’yla Babamız olarak ilişki kurarız ve yasa O’nunla olan ilişkimizi güçlendirmek için bir lütuftur.

3. Eski Antlaşma yasası Mesih’in gelişiyle olan ilişkisi içinde anlaşılmalıdır.

Mesih yasayı yerine getirdiğinde, yasanın bugün Tanrı’nın halkıyla olan ilişkisini etkileyen bazı değişiklikler meydana geldi.

Ahlak yasası bağlayıcı olsa da, ahlak yasasının bile Mesih’in gelişinden etkilenen törensel unsurları vardır. Örneğin, dördüncü buyruktaki dinlenme ve ibadet günü, yaratılışın ve kurtuluşun anısına yedinci gündü (Çık. 20:8-11; Yas. 5:12-15). Yeni antlaşmada imanlılar ilk gün ibadet ederler çünkü Mesih’in dirilişi yeni yaratılışı başlatmıştır. O’nun günah ve ölüm üzerindeki zaferinden sevinç duyuyor ve tekrar geldiğinde nihai eskatolojik dinlenmemizi dört gözle bekliyoruz (Vah. 1:10; İbr. 4:1-11).

Eski Antlaşma’nın medeni yasaları bir ulus olarak İsrail’le ilgilidir. Adil Kralımız tarafından verilen doğruluk ilkeleri, bugün aynı şekilde yasaların oluşturulması gerekmese bile, dünyanın yöneticilerine ve Hristiyanlar olarak yaşamlarımıza yol gösterici olabilir (medeni kanunun “genel adalet” hakkında Westminster İman İkrarı 19.4’e bakınız). Elçiler, medeni yasaların ölüm cezasını, Tanrı’nın halkını saf tutmak için aynı etkiye sahip olan kilise disiplinindeki aforoz olasılığıyla ilişkilendirir (bkz. 1.Ko. 5:13; Yas. 17:7).

Törensel yasa kurbanları, temiz ve kirli olma ilkelerini ve tapınakla ilgili törenleri düzenler. Bu yasalar artık yürürlükten kaldırılmış ve Mesih’in işi tarafından yerine getirilmiştir. O, ibadetimizin bir parçası olarak kurban getirmeyelim diye Tanrı’ya sunulan kurbandır (İbr. 10:11-14). O bize Tanrı’nın varlığının gerçekliğini getiren tapınaktır, öyle ki tek bir coğrafi yerde tapınmayalım, uluslara dağılmış olarak “ruhta ve gerçekte” tapınalım (Yu. 2:19; 4:24). Yiyecek ve kanla ilgili bazı düzenlemeler artık Tanrı’nın halkını kirli kılmaz, böylece Yahudiler Yüce Buyruğu (Son Buyruğu) yerine getirerek Müjde’yi Yahudi olmayanlara götürebilirler (Mat. 28:19-20; Elç. 10:9-14). Mesih’in izleyicileri için yasa iyidir:

Ne kadar severim yasanı!
Bütün gün düşünürüm onun üzerinde.” (Mez. 119:97)

Bu makale Yorum Bilimi serisinin bir parçasıdır. Orijinal olarak Ligonier Hizmetleri blogunda yayınlanmıştır.

açar ve ikizlerin doğumuyla sonuçlanır. Bu doğumda, Perez’in Zerah’ın önüne geçmesiyle primogeniture (en büyük oğlun miras hakkı) ilkesi bir kez daha tersine döner. Daha sonra Yakup Yahuda’yı kutsayacak ve krallığın onun soyundan gelenlerle ilişkilendirileceğini söyleyecektir (Yar. 49:8-12). Bu kutsama yüzyıllar sonra Samuel’in zamanında görülmektedir (bkz. Mez. 78:67-72).