Peygamberlik Kitapları Nasıl Okunur?

Peygamberlik Kitaplarını anlamak zordur. Bunun nedeni kısmen Tanrı’nın onlara rüyalar ve görümler aracılığıyla kendisini göstermiş olmasıdır. Tanrı sadece Musa’yla yüz yüze konuşmuştur (Say. 12:6-8). Büyük Peygamberler arasında Yeşaya, Yeremya, Hezekiel ve Daniel bulunmaktadır. Küçük Peygamberler arasında Hoşea, Yoel, Amos, Ovadya, Yunus, Mika, Nahum, Habakkuk, Sefanya, Haggay, Zekeriya ve Malaki yer alır. Peygamberlik Kitaplarını okumanıza ve anlamanıza yardımcı olacak birkaç ipucu şöyledir:

1. Bağlamı araştırın.

Öncelikle, okuduğunuz tarihsel olay, sosyal ortam ve peygamber hakkında mümkün olduğunca çok şey anlayın. Reformation Study Bible gibi iyi birAçıklamalı Kutsal Kitap (ya da kendi dilinizdeki iyi bir Açıklamalı Kutsal Kitap) bu konuda yardımcı olabilir.

2. Tanrı’nın antlaşma avukatları olarak peygamberlerin rolünün farkında olun.

İkinci olarak, peygamberlerin esasen Tanrı’nın antlaşma avukatları olduğunu kabul edin. Her ne kadar antlaşmanın birçok bölümüne değinmiş olsalar da -örneğin, giriş ve tarihsel önsöz (“Seni Mısır’dan … çıkaran Tanrın RAB benim”) ve sık sık halka Tanrı’nın buyruklarını yerine getirme sorumluluklarını hatırlatmış olsalar da (yani, “hükümler”)- birincil amaçları antlaşmanın yaptırımlarını iletmekti. Günümüzün popüler deyimiyle, yaptırımları yalnızca olumsuz olarak görme eğilimindeyiz (örneğin, “ekonomik yaptırımlar”). Ancak Kutsal Yazılar’da yaptırımlar olumlu ya da olumsuz olabilir. Başka bir deyişle, itaat için kutsamalar ve itaatsizlik için lanetler ya da cezalar. Peygamberler iyi avukatlar gibi, krala ve/veya halka karşı açtıkları davaları derlediler ve onlara Tanrı’nın standartlarına nasıl uymadıkları konusunda vaaz verdiler.

3. Peygamberlik söyleminin farkında olmayı öğrenin.

Peygamberlik söylemi, Peygamberlik Kitaplarının gelecekteki gerçeklerden nasıl bahsettiklerinin önemli bir yönüdür. Buradaki temel tez, sürekli olarak İsrail’in ve oymakların, topraklarının ve tapınaklarının korunmasından ve düzenlemelerinden bahseden Peygamberlik Kitaplarının, çoğu zaman henüz gelmemiş olan yeni antlaşma gerçekliklerini anlattıklarıdır. Bu nedenle okuyucu sürekli olarak şu soruları sormalıdır: “Peygamberi çevreleyen güncel meseleler, onun gerçekten bahsettiği şeyler midir? Yoksa gelecekteki gerçekliklerden mi bahsediyor?” Bu nedenle peygamberlik söylemi, Eski Antlaşma peygamberlerinin yeni antlaşma çağının Mesihsel gerçeklerini tasvir etmek için İsrail’deki şeylerin tipolojik yapılandırmasını kullandıkları ifade biçimidir. Bu, peygamberlik söyleminin doğasıdır ve eğer bunu tanımazsak, Peygamberlik Kitaplarını yanlış anlarız.

Pavlus, Agrippa’nın önünde yaptığı başvuruda bile bunu çok iyi biliyordu (Elç. 26:19-29). Pavlus peygamberlere başvurur; onlar Mesih ve Pavlus’un Yahudi olmayanlara yönelik Müjde hizmeti hakkında konuşurlar. Peygamberlerin dili, yani kendilerini ifade ettikleri mecazi söylem türü, (özellikle yeni antlaşma imanlısı için) dışsal söylemi yeni antlaşma vaatlerinin gerçekliğinden ayırmayı gerektirir.

Kısacası, peygamberlik söyleminde, peygamberler genellikle yeni antlaşmayı eski antlaşmanın koşullarına göre tanımlarlar. Peygamberlik dili, peygamberlerin kullandıkları imgeler, tasvirlerinde kullandıkları söylemler, genellikle Mesih İsa’da ve tüm insanlığa olacakları tasvir etmek için kullanılır. Bu, örneğin sürgün ve dağılma, oymakların toplanması, ülkeye dönüş ve lanetlerin aldığı şekil gibi tasvirlerde önemli hâle gelir. Peygamberler gelecekle ilgili olarak her şeyi bilerek konuşmasalar da, Tanrı’nın İsa Mesih’te gelişinin kesinliğinden, yeni antlaşmadan ve hatta Rabbimiz’in ikinci gelişinden sık sık söz ederler; ve bunları birbirinden ayırmazlar. Bununla birlikte, Kutsal Ruh’un esinlemesi altında bahsettikleri çeşitli aşamalar arasında hâlâ ayrılmaz bir bütünlük vardır.

Örneğin, Yoel, Ruh’un dökülmesinden ve Rab’bin yaklaşmakta olan büyük ve korkunç gününün imgelerinden söz ettiğinde, konuştuğu kişiler yalnızca asıl dinleyicileri değildi (Yoe. 2:28-32). Yoel 2, Pentikost’ta Elçilerin İşleri’nde alıntılanmıştır (Elç. 2:17-21). Elçilerin İşleri 2:28-32’de ifade edilen aynı imgeler Mesih’in çarmıha gerilmesinde de görülmektedir. Hatta Yoel’in peygamberliğinin, nihai ifadesini Rabbimiz’in ikinci gelişinde bulduğu meşru bir şekilde iddia edilebilir. Bu nedenle, Yoel’in tek bir amacı olmasına rağmen, sözleri kurtuluş tarihi boyunca birçok atıf (yani, “iniş noktaları”) bulur. Bu nedenle Ruh’un dökülmesiyle ilgili bu bölüm, peygamberlik söyleminin nasıl işlediğini açıklamak için Jean Calvin’in en sevdiği bölümlerden biriydi.

4. Yeni Antlaşma Kutsal Yazıları’nın, Peygamberlik Kitaplarından alıntı yaptığı, onlara gönderme yaptığı ya da onları yankıladığı yolları araştırın.

Dördüncü ve son olarak, Mesih Emmaus yolunda öğrencilerine tüm Kutsal Yazılar’ın kendisinden ve hizmetinden (ya da buna bağlı olarak O’nun bedeni olan kiliseden) bahsettiğini söylediğine göre, Yeni Antlaşma Kutsal Yazıları’nın Peygamberlerden alıntı yaptığı, onlara gönderme yaptığı ya da onları yankıladığı yolları her zaman araştırmalıyız. Örneğin, (İsa’nın görünümünün değişmesinin tanığı olan) Petrus, Musa’dan, kendisinden sonra gelen tüm peygamberlerin örnek teşkil eden peygamberi olarak bahseden Yasa’nın Tekrarı 18:15-19’daki temel metnin, son peygamber olarak Mesih’te nihai olarak yerine geldiğini fark etmiştir (bkz. Elç. 3:17-26). Bu yorum, Musa’nın Tanrı’nın evi (eski antlaşma) üzerinde sadık bir hizmetkâr olduğunu, ancak Mesih’in Tanrı’nın evi, yani yeni antlaşma üzerinde sadık bir oğul olduğunu anlayan İbraniler kitabının yazarı tarafından daha da doğrulanır. Dahası, Tanrı eski ve yeni tüm evin yapıcısıdır (İbr. 3:1-6).

Bu makale Yorum Bilimi serisinin bir parçasıdır. Orijinal olarak Ligonier Hizmetleri blogunda yayınlanmıştır.

açar ve ikizlerin doğumuyla sonuçlanır. Bu doğumda, Perez’in Zerah’ın önüne geçmesiyle primogeniture (en büyük oğlun miras hakkı) ilkesi bir kez daha tersine döner. Daha sonra Yakup Yahuda’yı kutsayacak ve krallığın onun soyundan gelenlerle ilişkilendirileceğini söyleyecektir (Yar. 49:8-12). Bu kutsama yüzyıllar sonra Samuel’in zamanında görülmektedir (bkz. Mez. 78:67-72).