Yunus Hakkında Bilmeniz Gereken 3 Şey

Yunus’un macerası Kutsal Yazılar’daki en tanıdık hikâyelerden biridir. Kilisede herhangi bir çocuğa Yunus kitabının ne hakkında olduğunu sorun, mantıklı bir cevap alırsınız. Habakkuk gibi başka bir küçük peygamberi sorarsanız, bu daha az olasıdır. Ancak kitap akılda kalıcı olsa da, iyi anlaşılmış olduğu söylenemez. İnatçı peygamber ve büyük balıklar odak noktası değildir. Bunun yerine, bir soru işaretiyle biten kitap, Tanrı’nın yüceliği ve lütfu ışığında yaşamlarımızın anlamı hakkında dikkatli bir şekilde düşünmemizi talep ediyor.

1. Yunus, Tanrı’yı itaatle izlememize yardım edebilir.

Yunus, itaat edilmesi gereken Tanrı’ya nasıl karşılık verilmeyeceği konusunda bir çalışma sunar. Kitap, Rab’bin egemen olduğunu ortaya koyar. O önermez; buyurur. Putperest denizciler bile Tanrı’nın her şeye kadir olduğunu kabul ederek, “sen kendi istediğini yaptın, ya RAB” derler (Yun. 1:14). Tanrı kararlı davranır. “RAB şiddetli bir rüzgar gönderdi” (Yun. 1:4). O “büyük bir balık sağladı” (Yun. 1:17). Hikâye tamamen Tanrı’nın kontrolü altındadır.

Tanrı’nın buyrukları açıktır. Verdiği basit talimatlar sanki bir çocukla konuşuyormuş gibidir: “Kalk,” “Git,” ve “Uyar.” Yunus’un itaatsizlik etmesinin nedeni bilgi eksikliği, aceleye getirilmiş hissetmesi ya da dış etkenlerin baskısı değildir. Sadece itaat etmek istemedi ve meydan okuması felaketi tetikledi. İsyanımızla biz de Tanrı’nın bereketini isteyerek reddeder ve O’nun ağır elini davet ederiz.

Ancak itaat gerçek dinin bir kanıtı olsa da, boyun eğme Tanrı’yı seven bir yürekten kaynaklanır. Yunus dindarlığıyla övünüyor ve iyi bir teolojisi olduğunu söylüyordu, ama Tanrı korkusunu abartıyordu (Yun. 1:9). Yüreğinde ve davranışlarında, “Rab’bin huzurundan” kaçıyordu (Yun. 1:3, 10). Yunus ruhsal olarak hastaydı. Büyük balığın içinden yaptığı dindarca ama kendini kutlayan duasından kitabın sonlarına doğru geçirdiği öfke nöbetine kadar, Yunus’un Ninova’daki uyanışı niteleyen aynı yürek değişimine ihtiyacı vardı.

Rüzgârın, dalgaların, bitkilerin, hayvanların ve hatta dinsiz insanların itaati, kendini beğenmiş peygamberin inatçılığıyla keskin bir tezat oluşturur. Yunus bize bir uyarı olsun.

2. Yunus, Müjde hizmetleri için bir el kitabıdır.

Bu durum açık ya da şaşırtıcı olabilir. Yunus’un Tanrı’nın Müjde göreviyle ilgili olduğu açıktır. Tanrı’nın Yunus’u Ninovalıları yaklaşan gazabına karşı uyarması için göndermesinin nedeni, kaybolmuş olanlara duyduğu merhametti (Yun. 4:2, 11). Ama Tanrı yanlış Müjde hizmetkârı seçmiş gibi görünüyordu! Bu hikâyede Yunus’la ilgili neredeyse hiçbir şey örnek teşkil etmez; ama öyle görünüyor ki asıl mesele de budur. Yunus’un Müjde hizmetkârlığı konusundaki isteksizliği, kitabının okuyucularını “uluslara ışığın” zar zor görülebildiğini fark etmeleri için utandırmalıydı (Yşa. 49:6). Kendilerine merhamet gösterilen bizler, merhametli bir Tanrı’nın bu mesajını dünyayla paylaşmaya hevesli olmalıyız.

Daha da önemlisi, Yunus’un başarısızlığı, Müjde hizmetkârı olarak kahramanın kendisi olmadığını, Tanrı olduğunu kanıtlar. Yunus’un isteksiz yaklaşımı İsrail’i, kaybolanları istekli bir şekilde arayacak ve kurtaracak daha büyük bir peygamber beklemeye hazırladı (Lu. 19:10). Tanrı’nın “yeryüzündeki bütün halkları” kutsamaya yönelik girişimci vaadini (Yar. 12:3) yalnızca Mesih yerine getirebilir. Ninova’daki uyanış, Pentikost’u ve Şeytan’ın uluslar üzerindeki hâkimiyetinin gevşemesini öngörüyordu. Tanrı’nın tarif edilemez Mesih armağanı sayesinde, bir gün “binlerce binler, on binlerce on binler” kurtarılmış insan, öldürülen Kuzu’nun eşsiz değerini ilahi olarak söyleyecektir (Vah. 5:11-12). Gerçekten de “kurtuluş Rab’be aittir” (Yun. 2:9).

Yunus, Tanrı’nın kaybolmuş insanlara karşı sevgi dolu yüreğini ortaya koyar. Peygamber bunu kendi erdemiyle değil, Mesih’in bir tipi olarak yapar. Yunus’a bir dindarlık modeli olduğu için değil, onun gibi bizim de onun tasvir ettiği Mesih’e ihtiyacımız olduğu için dikkat edin.

3. Yunus, İsa hakkındadır.

İsa’yı eleştirenler O’nun iddia ettiği kimliğini doğrulamak için bir işaret istediklerinde, O kendi kuşağına Yunus’u işaret etmiştir (Mat. 12:39). İsa, Yunus hikâyesinin en önemli noktasını kendi ölümünün ve dirilişinin bir resmi olarak yorumlamıştır. Yunus sembolik olarak ölmüştür, çünkü gemiciler onu denize atarak öldürdüklerine inanmışlardır (Yun. 1:14). Gemiyi parçalamakla tehdit eden güçlü fırtınadan ya da balığın karnındaki üç günlük kalışından sağ çıkmamalıydı (Yun. 1:4). Balık, Yunus’un sulu mezarıydı; kıyı şeridine kusulması ise onun yeni yaşamını başlattı. Eski Yunus -Yahudi olmayanlardan nefret eden ve bencilce rahatlık isteyen kişi- “eski yaradılışı” simgeler (Ef. 4:22). Yeni Yunus -hâlâ radikal bir şekilde kusurlu olan- daha kabaca “yeni yaradılışı” sembolize eder (Ef. 4:23-24). İsa da ölecek ve dirilecekti. O’nunla bir olmak, yeni yaratıklar olmanın ve Tanrı’nın ödülüne girmenin tek yoludur (Rom. 6:8).

Yunus’un sembolik ölümü ve dirilişi de Ninovalılara verdiği tövbe mesajını doğrulamıştır. İsa’nın Müjdesi’ne karşılık vermeyi başaramazsak daha da az mazeretimiz olur: “Ninova halkı, yargı günü bu kuşakla birlikte kalkıp bu kuşağı yargılayacak. Çünkü Ninovalılar, Yunus’un çağrısı üzerine tövbe ettiler. Bakın, Yunus’tan daha üstün olan buradadır” (Lu. 11:32). Yunus, İsa hakkındadır (Lu. 24:44-47). Tanrı’nın önünde durmak için gerekli itaati ve kendi Tanrı’ya yaraşır yürüyüşümüze başlamak için yardımı yalnızca Mesih’te buluruz. O’nda, yalnızca bizi başkalarına acımaya teşvik edebilecek olan Tanrı’nın merhametini deneyimleriz.

Bu makale Bilmeniz Gereken 3 Şey serisinin bir parçasıdır. Orijinal olarak Ligonier Hizmetleri blogunda yayınlanmıştır.

açar ve ikizlerin doğumuyla sonuçlanır. Bu doğumda, Perez’in Zerah’ın önüne geçmesiyle primogeniture (en büyük oğlun miras hakkı) ilkesi bir kez daha tersine döner. Daha sonra Yakup Yahuda’yı kutsayacak ve krallığın onun soyundan gelenlerle ilişkilendirileceğini söyleyecektir (Yar. 49:8-12). Bu kutsama yüzyıllar sonra Samuel’in zamanında görülmektedir (bkz. Mez. 78:67-72).