Alçakgönüllülük nedir?

Beşinci yüzyılın başlarında bir pastörün en çok hangi üç lütfa ihtiyacı olduğu sorulduğunda Augustinus hiç düşünmeden “Humilitas; humilitas; humilitas” (“Alçakgönüllülük; alçakgönüllülük; alçakgönüllülük”) cevabını vermiştir. Pastoral lütuflar söz konusu olduğunda, büyük Afrikalı piskopos alçakgönüllülüğü altın, gümüş ve bronz madalyalarla ödüllendirmiştir.

Kutsal Yazılar ve kendi gururlu yüreğimle boğuştukça, Augustinus’un tamamen haklı olduğuna daha fazla ikna oluyorum. Alçakgönüllülük sadece Hristiyan pastörler için değil, tüm insanlar için en gerekli erdemdir. Eğer her erdemsizliğin kökeninde gurur varsa, o zaman her erdemin kökeninde de alçakgönüllülük olmalıdır. Hakikaten de, alçakgönüllülük erdemlerin erdemidir.

Bu, onun temel doğasını anladığımızda daha net ortaya çıkar. Alçakgönüllülük nedir? Basitçe ifade etmek gerekirse, Tanrı’ya bakan bir öz algının kendisini alçaltma hâlidir. Augustinus’un alçakgönüllülüğe neden bu kadar değer verdiğini ve bizim de neden vermemiz gerektiğini görebilmek için bu tanımı açalım.

Alçakgönüllülük, ilk olarak, ruhun kendisini alçaltma hâlidir. Kutsal Yazılar bundan kendisini alçaltmış bir ruh olarak söz eder. Süleyman’ın Özdeyişleri 29:23 şöyle der: “Kişinin gururu onu küçük düşürür, ama ruhta alçalmış olan onur kazanır” (Editörün çevirisi). Aynı şekilde Tanrı da peygamberi aracılığıyla şöyle der: “Yüksek ve kutsal yerde yaşadığım halde, alçakgönüllülerle (ruhta alçalmış olanlarla), ezilenlerle birlikteyim” (Yşa. 57:15). Ne yazık ki, çölde İsrail ulusunu niteleyen şey bunun tam tersiydi. Tanrı’nın yargısı altında yok oldular çünkü “onların yüreği yükseldi” (Hoş. 13:6 – Kitab-ı Mukaddes Çevirisi). Alçakgönüllü bir yürek, kendi kendine yetme yanılgısına kapılmayan ve kendini yüceltme amacı gütmeyen bir yürektir. Alçakgönüllülük, içten bir şekilde kendimizi alçaltma hâlidir.

Ancak Kutsal Kitap’ın alçalmış bir ruhla neyi kastetmediğini açıklığa kavuşturmak önemlidir. Bazen alçakgönüllülük, kişinin kendisini düşük görmesiyle ya da bazı insanların yaşadığı yetersizlik, aşağılık duygusu ve aşırı duyarlılık gibi yıpratıcı duygularla yanlış bir şekilde karıştırılır. Ancak Kutsal Kitap’ın alçakgönüllülük anlayışı bu değildir. Kendine yönelik düşük bir bakış açısı, bazen kendine yönelik yüksek bir bakış açısını besleyen aynı gururun bir göstergesidir. Ruhumuz ister kendimize dair düşük bir bakış açısından dolayı perişan olsun, isterse de kendimize dair yüksek bir bakış açısından dolayı mutlu olsun, eğer kendimizi beğenmiş ve insanın yüceliğini düşünen bir yüreğimiz varsa, sorunumuz aynı olabilir.

Dolayısıyla her kendisini alçaltmış ruh alçakgönüllülükle bir tutulamaz, çünkü bu yaşamsal erdem Tanrı’ya bakan bir öz algının kendisini alçaltma hâlidir. Alçakgönüllülükten kaynaklanan bir şekilde kendisini alçaltmış bir ruh, kendimizi diğer insanların önünde değil, Tanrı’nın önünde dururken görmenin yansımasıdır. Bu nedenle Kutsal Yazılar alçakgönüllülük ve Tanrı korkusunu ayrılmaz bir şekilde birbirine bağlar. Süleyman, eş anlamlı bir paralellik kullanarak şöyle yazar: “RAB korkusu bilgelik öğretir, alçakgönüllülük de onurun önkoşuludur” (Özd. 15:33). Daha sonra şöyle der: “Alçakgönüllülüğün ve RAB korkusunun ödülü, zenginlik, onur ve yaşamdır” (Özd. 22:4). Ruhlarımız Tanrı’ya doğru korku içinde yukarı yönde büyüdükçe, kendimize doğru alçakgönüllülük içinde aşağı yönde kök salarlar. Tanrı’dan korkmak, O’nun yüceliğini ve iyiliğini kavrayan bir yüreğe sahip olmaktır. O’nun sonsuz büyüklüğünü kavradıkça, kendimizi sonlu yaratıklığımız içinde görmeye başlarız. O’nun sonsuz iyiliğini hesaba kattığımızda, kendimizi düşmüş yozlaşmışlığımız içinde görmeye başlarız.

Alçakgönüllülüğün kendimizi unutmayı gerektirdiği, popüler bir kanıdır. Aksine, alçakgönüllülük kendimizi gerçekte olduğumuz gibi görmekten kaynaklanan yüreğin içsel bir çerçevesidir. Gururun sorunu kişinin kendini görmesi değil, kendini yanlış görmesidir. Alçakgönüllülük, kişinin kendisinin Tanrı’nın yüceliği karşısındaki uygun yerine konmasıdır. Jean Calvin’in Institutes adlı eserinin girişinde ünlü bir şekilde savunduğu gibi, “İnsan kendisini Tanrı’nın görkemiyle kıyaslamadıkça, alçak konumdaki durumunun farkındalığından asla yeterince etkilenmez.”

Tanrı’nın Kendisi’ni açıklaması karşısında yaratılmışlığımızı ve yozlaşmışlığımızı kavradığımızda, bu bizi sadece tek bir yere götürebilir: Müjde’deki Tanrı’nın lütfuna. Alçakgönüllülük, kendini haklı görme yanılsamasından vazgeçer ve kendini kurtarmaya yönelik tüm girişimleri reddeder. Alçakgönüllü ruh, eğer kurtulacaksa, Tanrı’nın bu işi yapması gerektiğini kabul eder. Dahası, Tanrı’nın sevgi dolu şefkatiyle bu işi yapmış olmasına hayret eder, çünkü sonsuz Yaratıcı olarak Tanrı’nın Oğlu bizim yaratılıştan gelen sonluluğumuzu Kendisi’ne almıştır. Bunu, bizim düşmüşlüğümüzün ve yozlaşmışlığımızın lanetine katlanmak için yapmıştır, öyle ki O’nunla sevgi dolu bir bağa yeniden kavuşabilelim. Alçakgönüllü ruh, Tanrı’nın yalnızca lütufla, yalnızca iman aracılığıyla, yalnızca Mesih’te, yalnızca Tanrı’nın yüceliği için gerçekleştirdiği kurtuluştan zevk alır. Müjde’de Tanrı tarafından hizmet edilen alçakgönüllü ruh, Tanrı’nın her şeyde her şey olacağı günü hızlandırarak, kardeşlerine söz ve eylemle hizmet etmekten başka bir şey yapamaz.

Augustinus’un bu erdeme neden bu kadar değer verdiğini ve sizin de neden vermeniz gerektiğini anlamaya başladınız mı? Alçakgönüllülük sizin en büyük ihtiyacınızdır ve benim de öyle.

Bu makale Erdemler ve Erdemsizlikler serisinin bir parçasıdır. Orijinal olarak Ligonier Hizmetleri blogunda yayınlanmıştır.

açar ve ikizlerin doğumuyla sonuçlanır. Bu doğumda, Perez’in Zerah’ın önüne geçmesiyle primogeniture (en büyük oğlun miras hakkı) ilkesi bir kez daha tersine döner. Daha sonra Yakup Yahuda’yı kutsayacak ve krallığın onun soyundan gelenlerle ilişkilendirileceğini söyleyecektir (Yar. 49:8-12). Bu kutsama yüzyıllar sonra Samuel’in zamanında görülmektedir (bkz. Mez. 78:67-72).