Kutsal Kitap’ı Kim Yazdı?

Kutsal Kitap’ı kim yazdı? Tanrı. Daha açık ifade etmek gerekirse, Tanrı, istediği şeylerin tam olarak yazılması için farklı insan yazarları kullanan ilahi yazardır. Yani, Tanrı birincil yazar ve insanlar ikincil yazarlardır. Bu tür ikili yazarlık Kutsal Kitap boyunca varsayılmaktadır. Örneğin: “Bütün bunlar, Rab’bin [birincil yazar] peygamber [Yeşaya, ikincil yazar] aracılığıyla bildirdiği şu söz yerine gelsin diye oldu” (Mat. 1:22; ayrıca bkz. Mar. 12:36; İbr. 3:7 ile 4:7; 2.Pe. 1:21). Geleneksel olarak, Tanrı’nın Kutsal Yazılar’ın yazılmasını sağlamasına esinleme denir; bu da Tanrı’nın Kutsal Yazıları nefesiyle vermesi anlamına gelir (2.Ti. 3:16).

Birincil Yazarlık

Tanrı’nın Kutsal Yazılar’ın Yazarı olduğunu açıkça ilan eden ayetlere (2.Ti. 3:16) ek olarak, ilahi yazarlığı doğrulayan başka dikkat çekici ayetler de vardır. Bunlardan üç tanesine bakalım.

Kutsal Yazılar’ın işlevsel olarak Tanrı ile eş tutulduğu metinler vardır. Romalılar 9:17’de Pavlus, Mısır’dan Çıkış 9:16’dan alıntı yapar; burada Musa’ya, Tanrı’nın sözlerini firavuna bildirmesi söylenir. Ancak Pavlus, “Tanrı Firavun’a şöyle diyor” demez; bunun yerine, “Kutsal Yazılar Firavuna’a şöyle diyor” der (Bünyamin Candemir Çevirisi). Elbette Pavlus, Tanrı’nın Firavun’a konuştuğunu kasteder ama Pavlus’un zihninde Tanrı’nın konuşması ile Kutsal Yazılar’ın konuşması birbirine sıkı sıkıya bağlıdır. Benzer şekilde, Galatyalılar 3:8’de Pavlus, İbrahim’in imanla aklanmasının Eski Antlaşma’da da bulunduğunu gösterirken Yaratılış 12:3’teki ileriye dönük yönüne dikkat çeker. Ancak Pavlus burada “Tanrı önceden görerek” demez; “Kutsal Yazı … önceden görerek” der. Yine, Tanrı ile Kutsal Yazılar arasında ayrılmaz bir bağ kurar.

Eski Antlaşma’da, konuşan kişinin Tanrı değilmiş gibi göründüğü, ancak konuşan kişinin Yeni Antlaşma yazarları tarafından Tanrı olarak belirtildiği bölümler de vardır. İbraniler 1:5–13, Eski Antlaşma’dan yedi alıntı içerir. Bu alıntılardan bazıları Tanrı’nın doğrudan konuştuğu sözlerdir, ama bazıları öyle değildir. Yine de, İbraniler’deki bütün alıntılar “Tanrı diyor ki” ya da “O şöyle diyor” gibi ifadelerle sunulur. Dolayısıyla Eski Antlaşma bağlamında Tanrı doğrudan konuşmuş olsun ya da olmasın, İbraniler’in yazarı bütün Kutsal Yazılar’ı bir şekilde Tanrı’nın konuşması olarak kabul eder.

1. Korintliler 9:8-10’u düşünün. Pavlus, hizmetkârların maddi olarak desteklenmesinin uygunluğu konusundaki bir tartışmada vardığı sonucu bir insan yetkisine değil, “Musa’nın Yasası”na dayandırdığını belirtir. Ardından, çalışan öküzlerin beslenmesiyle ilgili olan Yasa’nın Tekrarı 25:4’ten alıntı yapar. Alıntının ardından, şu retorik soruları yöneltir: “Tanrı’nın kaygısı öküzler mi, yoksa bunu özellikle bizim için mi söylüyor?”; Yani, Tanrı elbette öküzleri de önemser, ama insanlarla ilgili olduğunda çok daha fazla önemser. Burada Pavlus, “Musa’nın Yasası’nda … yazılmıştır” ifadesini, Tanrı’nın “kaygısı” ve Tanrı’nın “söylemesi” ile aynı seviyeye koyar. Bu, insan yetkisi anlayışına karşıdır (“İnsansal açıdan mı söylüyorum bunları?”). Musa bir insan olduğu hâlde, Pavlus onu (onun sözlerini) yalnızca insansal yetki olarak görmez. Neden? Çünkü Pavlus’a göre Yasa’nın Tekrarı kitabının nihai yazarı açıkça Tanrı’nın kendisidir.

İkincil Yazarlık

Kuşkusuz, Kutsal Kitap yazarları Kutsal Yazılar’ın insanlar tarafından yazıldığını kabul etmişlerdir. Çoğu kez bir Kutsal Kitap yazarı, diğerini ismiyle anmıştır. Örneğin, Daniel, Yeremya’nın yazarlığını onaylar (Dan. 9:2); İsa, Musa’nın yazarlığını onaylar (Mar. 7:10); Petrus, Pavlus’un yazarlığını onaylar (2.Pe. 3:15–16). Ayrıca, sıklıkla (her zaman olmasa da) Kutsal Kitap yazarı kendisinden açıkça söz eder: örneğin Hezekiel (Hez. 1:1–3), Pavlus (Gal. 1:1) ve Yahuda (Yah. 1).

Peki Tanrı, Kutsal Yazılar’ın esinlenmesinde insan yazarla nasıl ilişki kurdu? Bu kesinlikle bir gizemdir fakat Kutsal Kitap bize bazı ipuçları verir. Kutsal Kitap yazarları, yazdıkları sözleri Tanrı’nın onlara doğrudan dikte ettiğini nadiren belirtir (Çık. 34:27; Yer. 36:4; Vah. 2–3). Çoğu zaman yazar sadece, “Rab’bin [ona] bildirdiği sözler” der (Hoş. 1:1; Mik. 1:1; ayrıca bkz. Gal. 1:12; Vah. 1:1). Bazen de yazar, kitabı için bilgiyi nereden topladığına dair bilgi verir (Say. 21:14; Yşu. 10:13; 1.Kr. 11:41; Lu. 1:1–4). Nadir bulunan dikte edilmiş kısımlar dışında, Tanrı, insan yazarları onların kişiliklerine, geçmişlerine ve yazı stillerine uygun biçimde kullanmıştır. Süleyman olağanüstü bir bilgelik sahibiydi (1.Kr. 3) ve onun özdeyişleri korunmuştur (Özd. 1:1; 25:1). Hezekiel bir kâhindi (Hez. 1:3) ve kitabında pek çok tapınak benzetmesi vardır (Hez. 40–47). Yuhanna’nın üslubu ve kelime dağarcığı, Yuhanna, 1–3. Yuhanna ve Vahiy’de tutarlıdır. Pavlus, Ferisi geleneğinde eğitilmişti (Flp. 3:5) ve Yasa hakkında çok şey söylemiştir (Rom. 3:21; Gal. 2:16; 1.Ti. 1:9–10). Tanrı’nın, yazarları kendi özellikleriyle uyumlu biçimde kullanmasına genellikle organik esinleme denir. Tanrı, insan yazarları cansız nesneler (organik olmayan) gibi değil, kendilerine özgü özellikleri olan canlı kişiler (organik) olarak kullanmıştır. Bununla birlikte, yazılan her kelime, Tanrı’nın yazılmasını istediği kelimeydi.

Kutsal Kitap’ı kim yazdı? Evet, Tanrı yazdı. O ilahi, nihai ve birincil yazardır. Ama ilahi takdirinde O, ikincil yazarlar olarak insanları kullandı.

Bu makale orijinal olarak Ligonier Hizmetleri blogunda yayınlanmıştır.

açar ve ikizlerin doğumuyla sonuçlanır. Bu doğumda, Perez’in Zerah’ın önüne geçmesiyle primogeniture (en büyük oğlun miras hakkı) ilkesi bir kez daha tersine döner. Daha sonra Yakup Yahuda’yı kutsayacak ve krallığın onun soyundan gelenlerle ilişkilendirileceğini söyleyecektir (Yar. 49:8-12). Bu kutsama yüzyıllar sonra Samuel’in zamanında görülmektedir (bkz. Mez. 78:67-72).