
Kutsal Kitap Yasası Nasıl Okunur?
10/06/2025
İbrani Şiiri Nasıl Okunur
17/06/2025Sistematik Teoloji Yararlı mıdır?

Birkaç yıl önce Mesih’teki birkaç kardeşle yaptığım bir toplantıyı hatırlıyorum. Erkeklerin çekilme (dinlenme) zamanı için bir konuşmacı bulmamız gerekiyordu. Bir adam şöyle dedi: “İstediğimiz son şey teoloji. Uygulamaya yönelik bir şeye ihtiyacımız var.” Çoğu zaman varsayım şudur: teoloji yararlı değildir. Ancak çekilme zamanı bittiğinde, konuşmacı tam da teolojik olduğu için oldukça yararlı olduğunu kanıtladı. Tanrı’nın Sözü’nün doktrinlerini açıklıkla, inançla ve yanıt vermeye çağırarak öğretti.
Yararlı Teoloji Nedir?
Teoloji, Hristiyan doktrini hakkında ciddi bir şekilde düşünmektir. İman doktrinleri, Kutsal Yazılar’ın öğretilerini özetler ve açıklar. Kutsal Kitap, sağlıklı öğreti anlamına gelen “sağlam öğretiyi” (Tit. 2:1) övmektedir.
Sistematik teoloji, belirli bir doktrin ve bu doktrinin diğer doktrinlerle bağlantısı hakkında Kutsal Kitap’ın tamamının ne öğrettiğinin incelenmesidir. Örneğin, bir günahkâr Tanrı tarafından nasıl aklanabilir ya da doğru sayılabilir? Aklanma bize Tanrı, Mesih ve kendimiz hakkında ne gösterir?
Tüm Hristiyan öğretileri gibi sistematik teolojinin amacı da tartışmalara yol açmak değil, imanı ve Tanrı’ya yaraşırlığı güçlendirmektir (1.Ti. 1:4-5). Reformcu teologların dediği gibi, “Teoloji, Mesih aracılığıyla Tanrı için yaşama doktrinidir.”
Ancak bu, tüm teolojilerin yararlı olduğu anlamına gelmez. Okuduğum ilk sistematik teolojiyi açtığımda şöyle düşünmüştüm: “Bu harika! Yazar iman hakkında derinlemesine düşünüyor.” Ancak bu kitapta yazar, Mesih’in fiziksel bedeninin ölümden dirilişinden bahsetmenin saçma olduğunu söylemiştir. Yazar imansız biriydi. Söylemeye gerek yok, o kitabı bıraktım.
Sistematik teoloji ancak Tanrı Sözü’ne, özellikle de Mesih’in günahlarımız için öldüğü ve ölümden dirildiği Müjdesi’ne sadık kalırsa yararlı olur (1.Ko. 15:3-4). Bu nedenle, muhakeme yeteneğimizi kullanmalıyız. Neredeyse herkesten, hatta imanlı olmayanlardan bile bir şeyler öğrenebiliriz. Ancak doktrin ve teoloji çalışırken öğretmenlerimizi bilgece seçmeliyiz.
Teoloji Neden Yararlıdır?
Sistematik teoloji yararlıdır çünkü bilgi lütufta büyümenin anahtarıdır (2.Pe. 1:2; 2.Pe.3:18). Sonsuz yaşamın özü Tanrı’yı tanımaktır (Yu. 17:3). Elçi Pavlus, Mesih bilgisini (Mesih’i tanımayı) her şeyden üstün tutmuştur (Flp. 3:8). Pavlus kendisini “Mesih’in akıl ermez zenginliğini” duyurma ayrıcalığına sahip sayıyordu (Ef. 3:8).
Çoğu zaman, yaptığımız şeyi neden yaptığımızı düşünmeden hayatımıza devam ederiz. Sistematik teoloji, Kutsal Kitap’tan hayatın en büyük sorularına yanıtlar çıkarır. Tanrı kimdir? O’nun dünya için amacı nedir? Ben kimim? Ben neden buradayım? Neden kötülük var? Bunun üstesinden nasıl gelebilirim? Bana yardım edebilecek kişiler kimler? Tarih nereye gidiyor?
Hepsinden önemlisi, Hristiyan teolojisi Üçlübirlik Tanrısı’nı tanımanın bir yoludur: sonsuz sevgisiyle Baba, kurtaran lütfuyla Oğul ve bize Tanrı’yla ve birbirimizle sağladığı tatlı paydaşlıkla Kutsal Ruh (2.Ko. 13:14). Rab bilgisi (Rab’bi tanımak) tüm insan bilgeliğinden, gücünden ve zenginliğinden daha değerlidir (Yer. 9:23-24). Tanrı bizi özgür kılmak ve kendisi kutsal olduğu gibi bizi de kutsal kılmak için Sözü’nü kullanır (Yu. 8:31-32; Yu. 17:17).
Teolojiyi Nasıl Yararlı Bir Şekilde Okuyabiliriz?
Teolojiyi yararlı kılma sorumluluğu yalnızca yazara ait değildir. Okuyucunun da yapması gereken işler var. İşte sistematik teolojiden en iyi şekilde nasıl yararlanılacağına dair bazı ipuçları.
1. Teolojiyi gururunuzu değil, sevginizi beslemek için okuyun.
Bilgi bizi böbürlendirme eğilimindedir, ancak amacımız sevgi ise diğer insanları geliştirmeyi hedefleriz (1.Ko. 8:1).
2. Teolojiyi açık bir Kutsal Kitap ile okuyun.
Kutsal Kitap referanslarına bakın. Onları bağlam içinde okuyun. İşittiklerini doğrulamak için “her gün Kutsal Yazılar’ı ince[leyen]” Veriyalılar gibi olun (Elç. 17:11).
3. Teolojiyi dua ederek okuyun.
Sadece Tanrı hakkında okumayın; Tanrı’nın huzurunda okuyun. Kutsal Yazılar’ı çalışırken Tanrı’yı arayın. Ruhunuzu O’nun yüceliği ve lütfuyla besleyin (Mez. 63:5-8). Tanrı’yı “bütün aklınızla” sevin (Markos 12:30).
4. Teolojiyi Mesih’e imanla okuyun. Mesih Söz’dür, Tanrı’nın açıklayıcısıdır (Yu. 1:1, 18).
Sözü anlamak üzere zihninizi açması için O’na güvenin (Lu. 24:45).
5. Teolojiyi dikkatle ve derin düşünerek okuyun (2.Ti. 2:7).
Bazı kitapları fikir edinmek için hızlıca okuruz. Ancak iyi bir sistematik teoloji dikkatle okunmaya değerdir.
6. Sınırlarınızı bilerek teoloji okuyun.
Siz Tanrı değilsiniz. Bu nedenle, Tanrı’yı tam olarak anlayabileceğinizi düşünmek budalalıktır (Mez. 145:3). Ama siz Tanrı’nın suretinde yaratılmış bir insansınız (Yar. 1:27). Bu nedenle, Mesih’in lütfu sayesinde Tanrı’yı tanıyabilirsiniz (1.Yu.5:20).
7. Doksoloji için teolojiyi okuyun.
Kendisi hakkında açıkladığı şeyler için Tanrı’ya sık sık övgü ve şükran sunun (Mez. 119:164). Bu da teolojiyi cennetin habercisi yapar!
Bu makale Yorum Bilimi serisinin bir parçasıdır. Orijinal olarak Ligonier Hizmetleri blogunda yayınlanmıştır.
açar ve ikizlerin doğumuyla sonuçlanır. Bu doğumda, Perez’in Zerah’ın önüne geçmesiyle primogeniture (en büyük oğlun miras hakkı) ilkesi bir kez daha tersine döner. Daha sonra Yakup Yahuda’yı kutsayacak ve krallığın onun soyundan gelenlerle ilişkilendirileceğini söyleyecektir (Yar. 49:8-12). Bu kutsama yüzyıllar sonra Samuel’in zamanında görülmektedir (bkz. Mez. 78:67-72).